Kızılçullu'dan Kızıl düşmanı NATO'ya..
Tam 73 yıl önce, 18 Ağustos 1952'de, İzmir'in, Türkiye'nin de katıldığı NATO'nun güneydoğu karargahlarının merkezi olması kararlaştırılmıştı... Kore'ye 1950'de 4500 mevcutlu bir Tugay göndermenin ve de 1951'de kitlesel Komünist Tevkifatı'nı başlatmanın ödülü olarak Türkiye'nin NATO'ya katılım protokolü 17 Ekim 1951'de imzalanmış, Türkiye Büyük Millet Meclisi de, muhalefetteki CHP'nin de desteğiyle NATO'ya üyeliği öngören yasayı 18 Şubat 1952'de onaylamıştı.
O sırada İzmir Ticaret Lisesi'nin son sınıf öğrencisiydim... Okulda da, oturduğumuz Kahramanlar mahallesinde de NATO'ya üyeliğin Türkiye'yi olası Sovyet saldırısına karşı güvence altına alacağı, NATO karargahlarının İzmir'de kurulmasının kentin ekonomik ve ticari yaşamına büyük katkı sağlayacağı propagandasından geçilmiyordu.
Bir de, kayıt bürosunun bulunduğu Şirinyer'e geldiğimde içimi burkan bir şey öğrenmiştim... İzmir'e Ankara'dan geleli daha bir yıl olduğu için keneti çok iyi tanımıyordum... O sırada öğrendim ki Şirinyer'in asıl adı Kızılçullu'ydu. Amerikalıların yerleştiği bina ise, daha 1891 yılında Amerikalıların kurmuş olduğu Amerikan Koleji'nin binasıydı.
Misyonerlik faaliyetleriyle ünlenen bu okulda zamanında eğitim görmüş bulunan varlıklı aile çocukları arasında Aydın'daki Çakırbeyli Çiftliği ağasının oğlu Adnan Menderes de varmış.
Cumhuriyet ilan edildikten sonra kapatılan Amerikan Koleji'nin binası 1940 yılından itibaren Kızılçullu Köy Enstitüsü adıyla köylü çocuklarının eğitimine açılmış. Ancak, 1950'de Demokrat Parti'nin iktidara gelmesi üzerine başbakan olan Adnan Menderes köy enstitülerini kapattığı gibi, Amerikalı dostlarını daha da memnun etmek için Kızılçullu'nun adını da Şirinyer olarak değiştirmişti.
Oysa köy enstitülerinin benim yaşamıma daha çocuk yaşta damga vurmuş bir anısı vardı...
Doğan Özgüden Artıgerçek
